ไม่น่าแปลกใจที่ภาคธุรกิจบริการของเมืองไทยเป็นตัวขับเคลื่อนการเติบโตทางเศรษฐกิจหลักของประเทศอย่างต่อเนื่อง ด้วยสมญานาม “สยามเมืองยิ้ม” ทำให้ประเทศไทยเป็นที่เลื่องลือในฐานะสถานที่ท่องเที่ยวชั้นนำ ซึ่งมีนักท่องเที่ยวเดินทางมาเยือนมากถึง 38 ล้านคนในปี ค.ศ. 20181 แม้ตลาดนัดกลางคืนและร้านจำหน่ายสินค้าริมทางถือเป็นสิ่งที่พบเห็นได้ทั่วไปในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา แต่ร้านจำหน่ายสินค้าระดับไฮเอนด์ก็เริ่มมีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างมาก
ธนาคารแห่งประเทศไทย ตั้งข้อสังเกตว่า ธุรกิจภาคบริการถือเป็นส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศมากกว่าครึ่งในปีที่ผ่านมา2 โดยมีคนทำงานกว่า 17 ล้านตำแหน่ง หรือคิดเป็น 40% ของแรงงานที่กระจายตัวอยู่ในอุตสาหกรรมต่างๆ ทั้งการท่องเที่ยว ธุรกิจค้าปลีก การดูแลสุขภาพ การสื่อสาร และการขนส่ง3
แม้ว่าข้อมูลจากธนาคารโลกชี้ว่ามีตัวเลขที่เพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ หากการส่งเสริมผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศโดยธุรกิจภาคบริการของเมืองไทยกลับประสบภาวะซบเซาในช่วงสองทศวรรษที่ผ่านมา4 โดยพบว่ามีกลังการผลิตต่ำมาอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากมีแรงงานทักษะต่ำ และเกิดธุรกิจการส่งออกด้านการบริการ ซึ่งมีแนวโน้มที่จะเข้าไปอยู่ในกลุ่มธุรกิจ “กระแสหลัก” มากขึ้น
ด้วยการมาถึงของแนวคิดอุตสาหกรรม 4.0 ทำให้การใช้งานระบบอัตโนมัติและเทคโนโลยีหุ่นยนต์อาจกลายเป็นตัวจักรสำคัญในการเสริมสร้างความเติบโต โดยธุรกิจต่างๆ จำเป็นต้องยกระดับศักยภาพด้านเทคโนโลยีเหล่านี้ เพื่อสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันและรักษาธุรกิจให้ยั่งยืน
หุ่นยนต์เพื่อการทำงานร่วมกับมนุษย์ ได้รับการพิสูจน์แล้วว่ามีประโยชน์สำหรับผู้ผลิต
โดยทั่วไป หุ่นยนต์ในโรงงานอุตสาหกรรมมักเป็นเครื่องจักรขนาดใหญ่และอยู่ในพื้นที่จำกัดเพื่อการทำงานซ้ำๆ และเสี่ยงอันตราย หากหุ่นยนต์เพื่อการทำงานร่วมกับมนุษย์ (โคบอท) ที่มีความคล่องตัวกว่า ถือเป็นเทคโนโลยีรูปแบบใหม่ที่ผ่านการพิสูจน์แล้วว่ามีประโยชน์ต่อบรรดาผู้ผลิต ซึ่งนำไปสู่อุปสงค์การใช้โคบอทที่เพิ่มสูงขึ้น โดยคาดการณ์ว่ายอดจำหน่ายโคบอททั่วโลกจะเพิ่มไปอยู่ที่ 735,000 รายการ ภายในปี ค.ศ. 2025 จาก 60,900 รายการเมื่อปีที่ผ่านมา5
แมคคินซีย์ กล่าวว่า ผู้ผลิตที่บูรณาการแนวคิดอุตสาหกรรม 4.0 โดยใช้โซลูชันอย่างโคบอท สามารถคาดหวังการเพิ่มขึ้นของกeลังการผลิตได้มากถึง 300%6
บริษัทต่างๆ ไม่จำเป็นต้องว่าจ้างวิศวกรหุ่นยนต์เพื่อมาตั้งโปรแกรมการทำงานที่เรียบง่ายอีกต่อไป เพราะการตั้งโปรแกรมเริ่มใช้งานโคบอทสามารถทำได้อย่างง่ายดายแม้แต่กับผู้ที่มีความรู้เรื่องเทคโนโลยีหุ่นยนต์เพียงเล็กน้อย และเนื่องจากโคบอทใช้เพื่อการทำงานซ้ำๆ และใช้แรงมาก ทำให้พนักงานมีเวลาเพิ่มขึ้นในการพุ่งความสนใจให้กับงานที่มีความสำคัญมากกว่า ซึ่งช่วยสร้างขวัญและกำลังใจของพนักงานได้อีกทางหนึ่ง
บริษัทร่วมหุ้น วินาโคมิน มอเตอร์ อินดัสตรี (Vinacomin Motor Industry Joint Stock Company : VMIC) ในเวียดนาม ซึ่งเป็นผู้ผลิตเครื่องจักรและยานพาหนะสำหรับการขุดเหมืองแร่และการก่อสร้างสามารถเพิ่มกำลังการผลิตได้ถึง 30% รวมถึงยกระดับคุณภาพสินค้าและความคงที่ของเวลางาน หลังจากการใช้งานโคบอทเป็นครั้งแรกเมื่อปีที่ผ่านมา
สำหรับบริษัท พีที เจวีซี อิเล็กทรอนิกส์ อินโดนีเซีย (PT JVC Electronics Indonesia) โคบอทรับหน้าที่ทำงานที่ต้องทำซ้ำๆ และเป็นอันตรายต่อมนุษย์ทั้งหมด อาทิ งานบัดกรีและงานขันสกรู ซึ่งก่อให้เกิดการยกระดับกำลังการผลิต คุณภาพของชิ้นงาน และความปลอดภัยของคนงาน โดยสามารถลดต้นทุนต่อปีได้มากกว่า 80,000 ดอลลาร์
โคบอทเพื่อการทำงานรูปแบบใหม่
คุณประโยชน์ที่มากมาย การใช้งานที่เรียบง่าย และความยืดหยุ่นของโคบอท ช่วยเปิดประตูแห่งโอกาสให้เราสามารถนำโคบอทไปใช้งานในอุตสาหกรรมรูปแบบใหม่ได้ และด้วยคุณลักษณะที่เล็กกะทัดรัด ปลอดภัย และทำงานร่วมกับมนุษย์ได้ ทำให้โคบอทถูกนำไปใช้ในสถานที่ต่างๆ ที่ไม่อาจทำได้ในอดีต ซึ่งรวมถึงโรงแรมร้านอาหาร เรือนกระจก และแม้แต่ท่าอากาศยาน
ยกตัวอย่างเช่น โรงแรมเอ็ม โซเชียล โฮเต็ล (M Social Hotel) ในสิงคโปร์ โคบอทของยูนิเวอร์ซัล โรบอทส์ (Universal Robots : UR) มีหน้าที่เตรียมทำไข่ดาวหรือออมเล็ตต์7 เช่นเดียวกับที่สวนสนุกเฮาส์เทนบอช (Huis Ten Bosch) ในญี่ปุ่น ซึ่งมีการนำโคบอทหรือในชื่อ “ทาโกะยากิ โรบอท ออคโตเชฟ (Takoyaki Robot OctoChef)” มาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำขนมทาโกะยากิของญี่ปุ่น
ธุรกิจการดูแลสุขภาพเป็นอีกหนึ่งภาคธุรกิจที่จะได้รับประโยชน์อย่างมหาศาลจากการใช้โคบอท เพราะยังมีอีกหลายขั้นตอนการทำงานที่ไม่ได้ใช้ระบบอัตโนมัติ ซึ่งอาจนำไปสู่ความผิดพลาดกำลังการผลิตต่ำ และพนักงานต้องรับภาระงานหนักมากเกินไปโดยที่โรงพยาบาลชางงี (Changi General Hospital8) ในสิงคโปร์ ได้ใช้โคบอทในการหยิบจับวัตถุหลายชนิด รวมถึงสิ่งของที่เปราะบางจากชั้นวางของ ทำให้พนักงานสามารถตั้งใจบริการคนไข้ได้อย่างเต็มที่
โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยโคเปนเฮเกน (Copenhagen University Hospital) ในเดนมาร์ก ใช้โคบอทของ UR 2 เครื่องในการรับและคัดแยกตัวอย่างเลือดเพื่อการตรวจวิเคราะห์ ทำให้โรงพยาบาลสามารถบรรลุเป้าหมายในการส่งมอบผลการตรวจเลือดได้มากกว่า 90% ภายในเวลา 1 ชั่วโมง นอกเหนือจากการรับตัวอย่างเพื่อการตรวจวิเคราะห์ได้เพิ่มขึ้น 20%
ข้อมูลของโกลบอลดาต้า (GlobalData) บริษัทข้อมูลและการวิเคราะห์ชั้นนำ9 ระบุว่า ภาคธุรกิจการดูแลสุขภาพของประเทศไทยมีความพร้อมอย่างมากสำหรับการใช้งานโคบอท เนื่องจากเมืองไทยมีสิ่งอำนวยความสะดวกและผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์ระดับโลกตลอดจนมุมมองที่ก้าวหน้าในเรื่องหุ่นยนต์ทางการแพทย์ โดยสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (The Board of Investments :BOI) ได้นำข้อเสนอโปรโมชั่นเชิญชวนการลงทุนหลายรายการในเรื่องนี้เพื่อสนับสนุนการใช้งานหุ่นยนต์ทางการแพทย์ในภาคธุรกิจนี้ และก้าวขึ้นสู่สถานะศูนย์กลางทางการแพทย์ระดับโลก
การยกระดับการใช้งานโคบอทเพื่อเพิ่มขีดความสามารถ
ภาคธุรกิจบริการของประเทศไทยคือกลไกสร้างการเติบโตที่สำคัญอย่างยิ่งของประเทศ โดยมีอุตสาหกรรมการแพทย์และการท่องเที่ยวซึ่งกำลังทวีความสำคัญมากยิ่งขึ้น อย่างไรก็ดี การเติบโตของภาคธุรกิจนี้ยังไม่สอดคล้องกับของอาเซียนและประเทศอื่นๆ นอกอาเซียนหรือประเทศที่มีเศรษฐกิจเจริญก้าวหน้ามากกว่า
แม้โคบอทจะถูกใช้อย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมการผลิตหากก็มีประโยชน์อย่างมากในภาคธุรกิจบริการ รวมถึงมอบความยืดหยุ่นในการทำงานแบบอัตโนมัติสำหรับงานรูปแบบใหม่ที่มีความเฉพาะด้าน ซึ่งจะช่วยให้พนักงานมีความคุ้นเคยกับเทคโนโลยีหุ่นยนต์และทำงานที่มีมูลค่าสูงขึ้นได้ และเมื่อเกิดการยกระดับการใช้งานโคบอท จะช่วยเพิ่มศักยภาพให้กับภาคธุรกิจบริการในประเทศและสามารถแข่งขันในตลาดโลกได้
Source: Electricity & Industry Magazine ปีที่ 26 ฉบับที่ 5 กันยายน – ตุลาคม 2562
โดย ซาการิ กูอิกกะ ผู้จัดการทั่วไป ยูนิเวอร์ซัล โรบอทส์ ประจำภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และโอเชียเนีย
แหล่งอ้างอิง
1 https://www.bangkokpost.com/business/tourism-andtransport/1619182/record-38-27m-tourists-in-2018-41mexpected-in-2019
2 https://www.bot.or.th/Thai/Statistics/Graph/Chart_Pack/Chart%20Pack.pdf
3 https://blogs.worldbank.org/eastasiapacific/services-as-anew-driver-of-growth-for-thailand
4 https://blogs.worldbank.org/eastasiapacific/services-as-anew-driver-of-growth-for-thailand
5 https://asianroboticsreview.com/home79-html
6 https://www.edb.gov.sg/en/news-and-resources/insights/manufacturing/automation-in-manufacturing-help-workersride-the-change.html
7 Robots are taking Singapore’s hotel industry by storm – here’s where to go for some robot hospitality
8 http://www.straitstimes.com/singapore/health/hospitalsturn-to-cutting-edge-robots-and-technology-for-healthcareassistance
9 https://www.globaldata.com/thailand-looks-to-bolsterleadership-position-in-medical-tourism-with-focus-on-medicalrobotics-says-globaldata/